ALTUĞ YERLİSU
Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte başlayan savaş, ağır krizleri de beraberinde getirdi. Evvel güç sonra buğday krizine dönüşen savaşla birlikte Batı’da Rusya’ya ağır yaptırımlar uygulamaktan geri kalmadı. Bilhassa Avrupa ülkelerinin yaptırımlarıyla birlikte güç bir durumda kalan Rusya’nın argümanlara nazaran, ana gelir kaynağı olan güç ihracatını piyasa fiyatının altında yapmaya başladı. Rus petrolünü ucuza aldığı sav edilen ülkeler ortasında Türkiye de vardı. Mevzuyu KARAR’a kıymetlendiren eski BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Yardım, şayet bu türlü bir alım olduysa, indirimli fiyatla geldiği belirtilen petrolden vatandaşın neden istifade edemediğini sordu. Ucuza alım yapabilecek rafinerilerin TÜPRAŞ ve Azerbaycanlı petrol şirketi SOCAR’a ilişkin STAR Rafinerisi’nin alabileceğini belirten Yardım “Bunlar petrolden eseri üretirler. Ondan sonra da o eseri piyasaya verirler. Şayet varsa fazlasını da ihraç ederler” dedi. Mevcut mevzuatın petrol, LPG üzere eserlerin fiyatlarının piyasadaki fiyatlarla ve Merkez Bankası’nın dolar kuruyla çarpıldığını, gerektiğinde de artırım ve indirim yapıldığını belirten Yardım, şunları söyledi: “Dikkat edilirse bu fiyatlar Akdeniz Havzası’ndaki piyasa fiyatlarıdır. Biz tüketici olarak piyasadaki fiyatlara nazaran alıyoruz. Yani İtalya’daki, Fransa’daki pazara nazaran alıyoruz. Maliyet bazlı almıyoruz. Petrol fiyatları düşer fakat bu piyasadaki fiyatlar yüksekse biz o yüksek bedeli öderiz. Kârlar rafinerilerde kalır. Vatandaşa yansımaz. Hiç değilse makul bir mühlet bu yönetmeliğin değiştirilmesi lazım. Türkiye’de petrol eserleri fiyatları; dizel olsun, mazot olsun, LPG olsun, maliyet bazlı belirlenmiyor, dünya piyasasındaki pazar bazlı belirleniyor. Bu da fiyatların daha yüksek olması demek oluyor. Maliyet bazlı yapmak daha gerçek olur diye düşünüyorum. Halk açısından daha kârlı gözüküyor.”
Eski BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Yardım
‘ENERJİDE VERGİ SİSTEMİNİN DEĞİŞMESİ GEREKİYOR’
Enflasyondaki süratli artışı durdurmak için öncelikle güç yönetmeliğinin değişmesi gerektiğini tabir eden Gökhan Yardım “Ancak bu fikir vergiler de azalır. Petrol eserleri devlet için kıymetli bir gelir kaynağı” dedi. Hangi rafinerinin ucuz Rus petrolü kullanıp kullanmadığını kestirmenin sıkıntı olduğunu anlayan Yardım şöyle devam etti: “Dünyadaki gidişata nazaran bakıyorum. Her rafinerinin bir çalışan petrol aralığı vardır. Birtakımı su üzeredir, birtakımı çok ağırdır. Kesinlikle yüzde 100 Rus petrolüyle çalışır diye bir şey de yoktur. Bunları birbiriyle karıştırıyorlardır kesinlikle. O yüzden yüzde 100 bu indirimi uygulayacaklar diye bir şey yok lakin bunların kesinlikle dikkate alınıp ona nazaran fiyatın belirlenmesi lazım. Bilhassa bu güçteki sorunlu geçiş sürecinde.” Alınan Rus petrolünün Türkiye’deki rafineriler tarafından daha ucuza alınıp alınmadığı konusunda bir bilgisi olmadığını vurgulayan Yardım, kelam konusu yorumunu bu istikametteki haberler doğrultusunda yaptığına dikkat çekti.