Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum Nurdağı’nda, CNN Türk’te Ahmet Hakan ile Tarafsız Bölge programında deprem bölgesindeki çalışmalar ve gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Bakan Kurum’un açıklamaları özetle şöyle: Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depreminde hepimizi derinden üzen bir deprem ile sarsıldık. İlk andan itibaren hepimiz Ankara’daki AFAD koordinasyon merkezine gittik. 04.17’den 2 saat sonra hepimiz Deprem bölgelerine gittik. Biz görevli olduğumuz illerdeki arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasının ardından diğer illere de gittik.11 ilimizi ilçelerimizi köylerimizi gözeterek yapıyoruz çalışmaları. Hepsinde eş zamanlı olarak yapıyoruz çalışmalarımızı.
Bir depremzede olarak çadırkentte, konteyner kentte yaşasaydınız, ne olmasını isterseniz onun inşasını hızlı bir şekilde yapın dedik ekip arkadaşlarımıza. Tamalandıkça vatandaşlarımızı çadırlardan konteynerlara alacağız. Biz ilk zamanlar enkazların başına da çadır kurduk. Vatandaşlarımız enkaz başında beklemesin diye. Çadırlardan en kıza zamanda konteynerlara geçireceğiz. Benim eşim de Düzce depreminde 1 yıl çadırda kaldı. Depremzedeydi. Sonuçta vatandaşımızın yaşam standardını normale getiremeyiz ama en iyisini yapmak zorundayız. Yığma malzeme, çelik gibi malzemelerden de yapıyoruz konteynerları. 11 ilimizde nerede ihtiyaç varsa, AFAD’ın kurduğu, bağışçıların kurduğu yapıların kurulumunu başlattık. Prefabrik, tuğla, çelik yapılar da var içlerinde.
“HEDEFİMİZ 1 YIL İÇİNDE KALICI KONUTLARA GEÇMEK”
Taşınma ve kira yardımları var Cumhurbaşkanımızın açıkladığı. Vatandaşlarımıza soruyoruz, siz konteyner mı istiyorsunuz? Kira yardımı mı istiyorsunuz? Hedefimiz 1 yıl içinde ağır hasarlı ve yıkık binaların hepsinin inşa sürecini yürütmek. Nasıl ki çadırdan konteynera geçildiyse oradan da kalıcı konutlara geçireceğiz.
HASAR TESPİT ÇALIŞMALARI
Bölgede incelenmeyen bina kalmadı. Artçılar sonrası bakılan binalara tekrar bakılması gerekti. Yapılan hasar tespitleri konusunda ne durumdayız? 1 milyon 700 bin bina incelendi. 5 milyon 10 bin de bağımsız bölüm incelenmiş oldu. 277 bin bina acil yıkılacak ağır hasarlı ya da yıkık durumda. Depremin ilk günlerinde biz bir simülasyon yaptık. Biz 500 bin konut olabileceğini depremin ilk haftası öngördük.
“1 SENEDE 653 BİN KONUT YAPACAĞIZ”
Orta hasarlılarda güçlendirilebilecek binalar olduğu gibi yıkılabilecek binalarımız da var. Cumhurbaşkanımız bize güçlendirme yapmadan yeniden yapılsın talimatı verdi. Orta hasarlıları da ağır hasarlılar ile aynı statüye koyacağız. 653 bin konut yapılacak. 1 yıl içinde, hatta daha önce bitireceğimiz konutlar da olacak.
Attığımız her adımda, bilim insanlarının görüşlerini fikirlerini hep alıyoruz. Bu yeni bir şey de değil. Geçmişten bu yana yapıyoruz. Zemine bakıyoruz etüt çalışmalarında. Fay hatları yakınlarında yıkımın büyük olduğunu görüyoruz. Biz yeni konutların yapımı için yer tespiti yaparken, fay hattına uzaklığı nedir bunları inceleyerek yapıyoruz. Bu inşaların hepsini TOKİ’lerimizle yapacağız.
“HİÇBİR TOKİ KONUTU YIKILMADI”
11 ilimizde 143 bin TOKİ konutumuz vardı. 1 tane vatandaşımızın burnu kanamadı. TOKİ yetkin bir kuruluşumuz. Ben de eski bir TOKİ çalışanıyım. Biz sahayı iyi biliyoruz. Bir inşaat nasıl yapılır, nasıl yapılmalı. En doğru zemine, en doğru teknik ile yapıyoruz. Temel sisteminizi ve tekniğinizi doğru seçmeniz gerekiyor. Perdelemenin yoğun olduğu bir sistem ile inşaları gerçekleştiriyoruz. Bu binaların hepsi yapılırken sıvılaşma riski var mı yok mu? Hepsine bakıyoruz. Biz İzmir’de de bina yaptık. Ancak zemin sıvılaşması olduğu için zemin güçlendirmesi yaptık. Hasar alan binalar elbette oldu ancak yıkılan binamız yok. Burada bina görevini tamamlandı vatandaşımızın can ve mal güvenliğini sağlayarak.
Yeni yerleşim alanlarında bütün etütleri yaptıktan sonra hocalarımız tarafından onaylanıyor. Müşavir firmalar gider kalıbı teslim alır. Donatısı uygun yapılmış mı yapılmamış mı diye bakılır. Kontrolü yapılır. Kalıp konur, terazisi ile teslim alırsınız kalıbı. İzin verildikten sonra oraya beton dökülür. Beton dökülürken numune alınır. Elektronik çip sistemiyle tüm dökülen numunelerden kayıt alıyoruz. Hepsi dijital olarak kayıtlı olarak tutuluyor. Bu numuneye bakılıyor betonun kalitesini kontrol ediliyor.
Bizim ülkemiz deprem ülkesi. Birçok ocaklara ateş düştü. Enkaz başında bekleyen vatandaşlarımız, bir taraftan o hüznü ve acıları yaşadık. Bir taraftan da devletin elini o vatandaşın omzundan çekmeyeceksiniz. Biz Nurdağı’ndan elimizi çekmeyeceğiz. Kahramanmaraş’tan Hatay’tan Adıyaman’dan elimizi çekmeyeceğiz. Cumhurbaşkanımız bir fiil koordinasyonu yönetiyor. Daha önceki depremlerde olduğu gibi burada da aynı şeyi yapacağız.
Diyelim bir atçı sarsıntı oldu. Biz gidiyoruz betonarmede bir hasar var mı yok mu inceliyoruz. 12 saatlik bir süreç var. Kalıbı söküyoruz bakıyoruz. Betonda çatlama var mı yok mu diye. Bilim insanlarımız da tecrübelerimiz de artçı sarsıntıların kalıcı konut yapmaya engel olmadığını söylüyor.
“DEPREMZELERİ 2 AY İÇİNDE GEÇİCİ KONUTLARA ALACAĞIZ”
En geç 2 ay içerisinde bütün deprem bölgesindeki vatandaşlarımızı konteynerlara geçirme hedefimiz var. 2 ay içerisinde Gaziantep özelinde 2 binin üzerinde vatandaşımız konteynerlara geçmiş durumda. Her gün geçilecek etap etap. Bittikçe teslim ediyoruz.
Kalıcı konutların yapına dair hazırlığımız sürüyor Amacımız Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı gibi 2 ay içinde 309 bin hem konut hem köy evinin yapını başlatmak. İlk temel önümüzdeki hafta atılacak. Birincisi şehrin içinde bir taraftan enkaz kaldırma çalışması devam ediyor. Kaldırdığımız enkazı döküm sahalarında titizlikle eliyoruz. 2,3 ay içinde bütün şehirlerin enkazlarını bitirmeyi hedefliyoruz. 11 ile 11 master planı yapılacak. En iyi mimarlarla çalışıyoruz. Şehrin dokusuna uygun bina yapılacak. Bölgenin tüm ihtiyaçlarına bakıyoruz sadece konut ile olmaz ki bu. Tarihi var, sanayisi var. Kültürü var. 1 yıl içerisinde biz öncelikli rezerv alanlarının tamamlanmasını sonra da şehrin içini yapacağız. GYODER’deki mimar ve mühendis arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Enkaz kaldırma çalışmaları tamamlandıktan sonra tüm illere ziyaretler yaptık. Şehrin ileri gelenleri kimse sanayi , ticaret odasıyla muhtarıyla beklenti nedir, istişare yaptık. Her şey şeffaf. 11 şehri bütün değerleriyle ayağa kaldıracağız, tarihiyle, sanayisiyle, kültürüyle. mimarisiyle.
20 YILDA KENTSEL DÖNÜŞÜM
Ülkemiz deprem ülkesi. İstanbulumuz da bu illerimizden bir tanesi. 1 milyon 180 bin konutun yapımını yaptık, vatandaşlarımıza teslim ettik tam 20 yılda. İstanbul’da 695 bin konut dönüştürüldü. Kenstel dönüşüm sürecini hızlandıracağız. Cumartesi günü Hazine ve Maliye Bakanlığımız ile birlikte başka destekleri de açıklayacağız.
“İSTANBUL’A 1.5 MİLYON YENİ EV”
İstanbul’da yeni konutları yaparken sosyal donatı alanlarını da hesaba katıyoruz. Rezerv alanlarımızın çalışmalarını yaptık. Planlandı bunun detaylarını cumhurbaşkanımız açıklayacak önümüzdeki günlerde. Bütün bunları yaparken İstanbul’a ilave nüfus getirmeden yapacağız. Marmara’yı bir bütün olarak düşünmek durumundasınız. Tarım nerede verimliyse, sanayinin nerede olması gerekiyorsa bu mekansal planı ortaya koyacağız. İstanbul’daki sanayimizi güçlendirecek adımları atmamız gerekiyor.
KİRA YARDIMI İSTANBUL’DA 3500 LİRA OLDU
Bakan Kurum, kentsel dönüşümde kira yardımının arttırıldığını açıklayarak, “Kentsel dönüşümde, kira yardımı, kamulaştırma yardımı, vatandaşımıza süreci yürütebilmesi adına finans desteği, faiz desteği gibi bir çok destek veriyoruz. Kira yardımlarını arttıracağız. Şu an Bakanlığımız bünyesinde kira yardımı alan vatandaşlarımıza kentsel dönüşümü desteklemek amacıyla İstanbul’da 1.500 lira olan kira yardımını 3 bin 500 liraya çıkarıyoruz. Anadolu’da büyük illerimiz Ankara’mız, Bursa’mız, Antalya’mız ve İzmir’imizde 3 bin liraya çıkarıyoruz. Diğer Büyükşehirlerimizde 2 bin 500 liraya çıkartıyoruz. Kalan diğer illerimizde kira yardımını 2 bin liraya çıkartıyoruz. Nisan ayından itibaren inşallah yeni kira yardımlarını vatandaşlarımızın hesaplarına yatıracağız.” diye konuştu.